EPİLEPSİ

Hazırlayan: Dr.Nalan Yıldırım 

Epileptik nöbet beyindeki hücrelerin kontrol edilemeyen ani, aşırı, anormal deşarjına bağlı ortaya çıkan bilinç değişikliğidir.Bilinç kaybı tamamen olabilir veya olmayabilir.Hastada epilepsi odağının bölgesine göre çeşitli hareket,duyu,otonomik ve psişik bozukluklar ortaya çıkabilir.Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğudur.Halk arasında sara hastalığı olarak bilinir. Febril konvulziyonlar (çocuklarda ateşe bağlı konvulziyonlar) ve yeni doğan nöbetleri bu tanıma dahil değildir.

Epilepsilerin en az %40'nın etyolojisinde genetik faktörlerin rolü olduğu düşünülmektedir. Epilepside ırk ve cins farkı yoktur, yani her ırkta ve cinste eşit oranda görülür. Gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda çocuklarda ve yaşlılarda epilepsi sıklığının  daha fazla olduğu saptanmıştır. Epilepsi sıklığı yaklaşık %1dir. Türkiye'de 700.000 epilepsi hastası olduğu tahmin edilmektedir.

Epileptik nöbetlerin sınıflandırılması:

1. Parsiyel nöbetler

1. Basit parsiyel nöbetler

2. Kompleks parsiyel nöbetler

3. Sekonder jeneralize nöbetlere dönüşen parsiyel nöbetler

   2.    Jenarilize nöbetler

1. Absans nöbetler

2. Myoklonik nöbetler

3. Klonik nöbetler

4. Tonik nöbetler

5. Tonik –Klonik nöbetler

6. Atonik nöbetler

3.   Sınıflandırılamayan nöbetler

Yapılan sınıflamada kısaca özetleyecek olursak: Parsiyel nöbetlerde nöbet başladığında bir serebral hemisferin sınırlı bölgesinde nöron aktivasyonu varken jeneralize nöbetlerde beynin birçok bölgesinde nöron aktivasyonu olabilir.İlgili bölge hangi fonksiyonu yapıyorsa o fonksiyonla ilgili anormal hareketler ortaya çıkabilir.                 

Aura nedir? 

Nöbet belirtilerinden hemen önce ortaya çıkar ve saniyeler ile dakikalar arasında sürer. Aura varlığı nöbetin fokal başladığının kanıtıdır; yani nöbet beynin belli bir bölgesinden başlar. Auralar korku veya tat halüsinasyonları, ateş basması, epigastrik duyum, anormal beslenme ve ağrı gibi vejetatif veya psişik belirtiler şeklinde olabilir.                                                                                         

Status epileptikus nedir?

30 dakikadan daha uzun süren nöbetlere denir. Epilepsilerin %10-15 kadarı statusla başlamaktadır. Zamanında önlenemeyen statuslarda hem hayati tehlike  vardır hem de hasta kurtulsa bile nörolojik hasar meydana gelebilir. Mortalitesi %10'dur.

Epilepsi tanısı:

Tanı klinik olarak konur. Epilepsi geçiren kişinin yakınlarının veya görenlerin tarifi çok önemlidir. Bu yüzden epilepsili kişinin hastalığını akrabaları ve arkadaşları bilmesi gerekir. EEG (Elektroensefalogram) yardımcı tanı yöntemidir. Uyku ve uyanıklıkta çekilebilir. Epilepsili bir hastada tamamen normal de olabilir. EEG ayrıca epilepsi  tiplendirmesi ve tedavi takibinde de yardımcı olur. Diğer tanı yöntemleri BT,  MR, DSA (digital subtraksiyon anjiografi). Ayrıca genellikle ameliyat öncesinde  kullanılan SPECT, PET MRS, fMR, MEG (magnetoensefalografi) diğer tanı yöntemleridir.     

Tedavi:

Antiepileptik ilaçlar epilepsili hastalarda tedavinin temel taşıdır. Tedavinin amacı ilaçların yan etkisini en azda tutarak hastanın tekrar nöbet geçirmesini önlemek ve en iyi yaşam kalitesini sağlamaktır. Ancak ilaçlar epilepsinin alta yatan etyolojisini ortadan kaldırmazlar. Hastaların %65-70 tedaviyle kontrol altına alınırken %30-35 tedaviye rağmen nöbetler devam etmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda  epilepsili hastaların %55-70 nin tedavi görmediği yönündedir.

Dirençli hastalarda cerrahi yöntemler de denenebilir. Başlıca 3 tip epilepsi cerrahisi mevcuttur:  

1. Epileptik odağın çıkarılması                                                                  

2. Nöbet  yollarının kesilmesi          

3. Vagal sinir stimulasyonu.                                                                      

Her ne kadar yeni epilepsi tanısı konmuş hastalarda nöbetler değişiklik gösterse de genç yaş, erken tanı, jeneralize başlangıçlı nöbet, normal nörolojik muayene ve idiyopatik etyolojili nöbetler iyi seyirlidir. 

Bir kişi yanınızda nöbet geçirirse neler yapmalısınız:      

1. Öncelikle sakin olun ve yanından ayrılmayın     

2. Hastanın hareketlerini engellemeye çalışmayın           

3. Sıkı giysileri varsa giysilerini gevşetin 

4. Bir tarafa doğru yatırın(sol yan)ve rahat nefes alması için mümkünse ağzını ve solunum yolunu açık tutun

5. Nöbetinin bitmesini bekleyin.                         

Eğer hasta suda nöbet geçiriyorsa, yaralanmışsa, gebeyse, nöbet 5 dakikadan fazla sürdüyse, ikinci nöbet başlıyorsa, nöbetten sonra hastanın bilinci açılmadıysa hemen ambulans çağırın.                                       

Kaynaklar:

1. Epilepsi kitabı. Editörler: Prof.Dr. İbrahim Bora, Prof.Dr. S.Naz Yeni, Doç.Dr. Candan Gürses

2. http://www.gata.edu.tr/dahilibilimler/noroloji/epilepsi.htm

3. http://www.turkepilepsi.org.tr    

Web sayfasının dizaynı Aytuna Devrim Canbul tarafından yapılmıştır.

Menu | E-Posta | Bilkent Üniversitesi Ana Sayfası |